Phnom Penh en Kratie: Killing Fields, Nederlandse tuktuk, HELLO!!! en Irriwaddy (watte?)

In deze blog: Tijdens de periode van de Rode Khmer was Phnom Penh een spookstad. Iedereen werd verdreven uit de stad om op het platteland te werken. Vandaag de dag telt deze stad 2 miljoen inwoners en ontwikkelt de stad zich snel met nieuwbouwprojecten. Ik verblijf drie nachten in deze stad met een paar bezienswaardigheden die je niet mag overslaan…  

Woensdag 24 januari 2018 – Royal Palace en het National Museum of Cambodia
Sinds kort zit ik op facebook in de groep Inside Cambodja. Dat is een besloten groep waarin je veel reistips tegenkomt. Maar soms zie je ook een verzoekje verschijnen van iemand die je (nog) niet kent. Eigenlijk wil ik vandaag een fiets huren, maar in een café besluit ik in te gaan op het verzoek van twee Nederlanders om een tuktuk te delen naar de Tuol Sleng gevangenis en de Killing Fields. Mooi, dan hoef ik mij niet in het zweet te werken en het zal vast wel gezellig zijn. De Killing Fields liggen 13 kilometer buiten de stad en het is bloedheet in Cambodja.

Vandaag ga ik naar het nationale museum van Cambodja, gelegen in het centrum van de stad en op loopafstand van mijn hostel. De entree kost $10 dollar, best prijzig voor een museum in Cambodja. En dan heb je er nog geen audiogids bij. Veel prijzen voor bezienswaardigheden zijn het afgelopen jaar gestegen. 1 dag voor Angkor Wat was in januari 2017 nog 20 dollar voor 1 dag, in februari verhoogden ze de prijzen naar 37 dollar per dag. Een ticket voor 3 dagen was 40 dollar, nu 62 dollar. Voor Angkor Wat kan ik het mij voorstellen. Toeristen komen  naar Cambodja om het grote tempelcomplex van Angkor Wat te zien. Het Nationale museum van Cambodja is het grootste en belangrijkste museum van het land. Echt heel groot is het niet. Je komt er vooral veel voorwerpen tegen uit de tijd van Angkor Wat (12de eeuw), maar ook later. Binnen 1.5 uur ben je wel klaar met dit museum. 

Het nabijgelegen Royal Palace kost 10,25 dollar. De munteenheid van Cambodja is de Riel. Echter wordt er vooral betaald met de dollar. Moet je een bedrag terugkrijgen dat kleiner is dan 1 dollar, dan geven ze je Riel (er zijn geen kleinere bedragen in dollars). Als ik naar de ATM ga pin ik voornamelijk dollars. De biljetten van 100 dollar laat ik meteen omruilen bij de bank, aangezien weinig restaurantjes deze accepteren. Ja, nadat ze een grondige inspectie op het bankbiljet hebben uitgevoerd en als ze het wisselgeld hebben. Maar daar hoef ik bij een streetfoodtentje niet mee aan te komen.

Na het Royal Palace is het tijd om via de boulevard naar het hostel terug te gaan. Meer dan het Royal Palace, het National Museum van Cambodja, de Toul Sleng gevangenis en de Killing Fields ga ik niet zien van Phnom Penh. Dat vind ik ook niet zo interessant zo een grote stad. Overal waar je loopt bieden tuktukdrivers zich aan. Logisch, zij moeten ook brood op de plank hebben. Een ‘nee, dank je’ volstaat meestal wel.

Donderdag 25 januari 2018 – Nederlandse tuktuk en de moordvelden
Vandaag gaan we met z’n vieren naar de Killing Fields. Renee, diegene die de oproep deed heeft voor 18 dollar een tuktuk met rijder op de kop getikt. De eerste tuktuk die hij aan hield  vroeg 40 dollar. Tussen de 15 en 20 dollar is een goede prijs, leek op het facebook (handig he). Helaas is de driver ziek. Maar hij heeft zijn broer ingeschakeld om het over te nemen. Echt een familiebedrijf. Vol enthousiasme rijden we naar de Killing Fields, 13 kilometer naar het zuiden. Maar dit enthousiasme zal gauw verdwijnen…

Tegenstanders van de Rode Khmer werden ten tijde van het regime (1975-1979) naar Choeng Ek, oftewel de naam van dit ‘moordveld’ gebracht, om uiteindelijk vermoord (naam zegt het al) te worden. In Cambodja vind je 300 van dit soort Killing Fields. Vanwege de paranoïde Pol Pot, leider van de Rode Khmer, werden steeds meer mensen als vijand gezien. De beste manier om tegenstanders te vermoorden was om met een mes of bijl af te slachten (iemand doodschieten was te duur). Kleine kinderen van vrouwen werden bij de benen gepakt en met hun hoofd tegen de bomen geslagen. De audioguide is in het Nederlands, lekker makkelijk. We pakken allen ons eigen tempo en komen elkaar bij de uitgang wel tegen. Indrukwekkend en we zijn er stil van. Op het laatst ga je naar een memorial, een toren van 10 meter hoog waar je veel schedels van overledenen ziet. Veel slachtoffers van deze genocide zijn nog steeds niet geïdentificeerd en de vraag is in hoeverre dat ook zal gebeuren.

Dan rijden we terug richting Phnom Penh, naar de Tuol Sleng gevangenis. Deze gevangenis was voordat de Rode Khmer aan de macht kwam een school. Tijdens het regime werden hier vele mensen gemarteld en opgesloten. Veel slachtoffers overleden hier. De martelpraktijken waren absurd en te vergelijken met de praktijken van de nazi’s in de concentratiekampen. (zie foto’s voor een indruk)

Wederom hebben ze hier een audioguide, alleen moeten ze daar de volgende keer geen type stem a la Erik van Muiswinkel voor gebruiken. Dat werkt een beetje op de lachspieren op deze verschrikkelijke plek. Je gaat langs drie schoolgebouwen en je ziet vooral veel foto’s… van slachtoffers, van martelpraktijken, maar ook van de daders en de lopende processen tegen deze daders. Als laatste kom ik aan bij de groep. Gelukkig heb ik ze maar 1 uur laten wachten. En gelukkig hebben ze op mij gewacht voor de tuktuk. Rond 16 uur zijn we weer terug in het centrum, nemen we afscheid (nou, wat was het gezellig… blablabla… je kent het wel. Maar het was inderdaad grappig zo!) en regel ik de bus voor morgen. Tijd om verder te gaan, want in Phnom Penh wil ik niet langer blijven.

Vrijdag 26 januari 2018 – Op weg naar Kratie
Heel handig als je opgehaald wordt bij het hostel. De rit naar Kratie duurt ongeveer 5 uur en om 6.30 ben ik paraat om te gaan. Veel openbaar vervoer gebeurt hier door middel van de minibus. Er zijn ook bussen, maar die zijn over het algemeen langzamer en veiliger (ja, dat zeggen ze). Kratie ligt 200 kilometer ten noordoosten van Phnom Penh. Het is een rustig stadje gelegen aan de Mekongrivier en niet veel toeristen gaan naar deze plaats. Ik overnacht bij Le Tonle Guesthouse. In dit guesthouse werken jongeren die vroeger op straat leefden en weinig kans op een toekomst hadden. Via dit project is daar verandering in gekomen. En ik moet zeggen dat ze ontzettend aardig en behulpzaam zijn. Mocht je in Kratie zijn, kijk dan eerst of hier nog een plekje vrij is. In de middag loop ik een rondje door de stad en langs de rivier, om tot slot vanuit een restaurant de prachtige zonsondergang te zien. Wat is Kratie toch een heerlijke plek om te verblijven!

Zaterdag 27 januari 2018 – Een eilandje in de Mekong en naar de Irrawaddy’s toe?
De Mekongrivier is vrij breed en er is een eilandje in de rivier wat je kan bezoeken, Koh Trang. De overtocht is in een houten bootje, waar ze achterin een dieselmotor op hebben gegooid met een schroef eraan. Creatief zijn ze wel die Cambodjanen. De overtocht kost 1000 riel, oftewel 25 dollarcent. Aan de overkant kan je voor 1 en 2 dollar een fiets huren. Op mijn vraag wat het verschil is tussen de 1 dollarfiets en de 2 dollarfiets krijg ik twee identieke fietsen te zien. Oké, doe dan maar een 1 dollarfiets. Vanaf het eiland heb je uitzicht op Kratie, op een floating village, kom je enkele tempeltjes tegen en hoor je vooral veel ‘HELLO!!!’ de revue passeren. Leuk die enthousiaste kinderen.

Na een rondje van 2 uur ben ik weer terug (is altijd zo bij een rondje, anders is het geen rondje) bij de fietsverhuur en ga ik met de boot terug. Weinig mensen die teruggaan, dus ik moet wachten. Gelukkig maar 45 minuten.
In de middag is het plan om naar het plaatsje Kampi te fietsen, 15 kilometer ten noorden van Kratie. Hier kan je de Irrawaddy dolfijn zien. Van deze zeldzame dolfijn die in de Mekongrivier leven zijn er nog 80 die ademen. De afgelopen jaren is dat aantal drastisch gedaald, maar nu lijkt het stabiel te blijven. Maar voor hoe lang nog? In Laos hebben ze het voornemen om twee dammen te gaan bouwen, wat nadelig kan zijn voor deze dolfijn.

De rit naar Kampi is 15 kilometer op een slechte fiets. Maar ik laat mij niet kennen en ga gewoon maar door. Onderweg kom ik een Duits meisje tegen. Samen fietsen we verder. Onderweg moeten we nog 367 keer ‘Hello!’roepen naar kinderen, maar na een uur ben je er dan echt. De eerste plek die we tegenkomen zijn voor de motorbootjes die langs de dolfijnen scheuren. Daar heb ik niet heel veel zin in en dat schrikt ze meer af . Ergens moet er een picknickplek zijn om ze te kunnen zien (aldus de facebookgroep Inside Cambodia). Iets naar het noorden komen we uit bij een plek waar je zelfs in de Mekongrivier kan zwemmen. We betalen de entree van 1000 riel (25 dollarcent) en duiken in een hangmat. Maar terwijl we daar liggen komt er een naar schatting 8 jarig meisje naar ons toe om te zeggen dat we nog wat moeten betalen. Daar trappen wij verder niet in. Het grappigste is dat het kleine meisje vooral boos is op de Duitse en mij lekker met rust laat. Terwijl zij het uitvechten geniet ik van de hangmat en moet ik stiekem er wel een beetje om lachen. Na 25 minuten, waarin ze dreigde met zand te gooien, geeft ze het op en kan de Duitse ook even ontspannen. Heeft ze wel verdiend denk ik dan! Op de weg terug naar Kratie roepen we weer 54 keer Hello!! roepen en als we bijna bij Kratie zijn zien we door de bomen het bos niet meer. Gelukkig maar, want daar moeten we niet heen. In de avond eten we bij Le Tonle Guesthouse. Dit restaurant staat goed aangeschreven en het eten is het prima! Moet ik morgen weer weg gaan of niet? Helaas moet ik wel, hoewel... Inmiddels heb ik via de mail te horen gekregen dat mijn boeking bij de Elephant Valley Projekt is goedgekeurd en dat ik daar maandag moet zijn. Morgen ga ik naar het plaatsje Sen Monorom, in de provincie Mondolkiri in het oosten van Cambodja. Veel toeristen slaan het oosten van Cambodja over en het schijnt daar heel mooi te zijn. Maar daar hoor je de volgende keer meer over.