Het noorden van Cambodja: Conflicttempel Preah Vihear, landmijnenalert en het graf van Pol Pot

In deze blog: Gezellig naar een conflictregio. Ik hou wel van een beetje actie, bloedige gevechten enzo. Een maand geleden was het advies van de Nederlandse overheid voor het noorden van Cambodja ‘alleen noodzakelijk reizen’. Nu is ‘Let op, veiligheidsrisico’s. De Preah Vihear Tempel ligt op de grens met Thailand. Thailand claimt dat deze tempel van hun is, echter heeft het Internationaal gerechtshof in Den Haag bepaald dat de tempel tot Cambodja behoort. En daar is Thailand het dus niet mee eens. In 2009 en 2011 waren er conflicten met dodelijk afloop en de situatie is iets verbeterd, maar nog steeds gespannen. Verder liggen er ook landmijnen aan beide kanten van de grens, dus het advies is ook om niet van de gebaande paden te gaan. Nou, dat wordt een leuke tijd hier.   

Woensdag 7 februari 2018
En? Busticket geregeld? Had je dat aan mij gevraagd? Ik wist het al toen ik om 7 klaar stond om even rustig te ontbijten en dan de bus te nemen. Maar vrij snel regelt hij een plek in een minibus naar Preah Vihear City. Dat ligt op 4 a 5 uur rijden van Banlung, richting het westen. Van Preah Vihear City is het nog 100 kilometer naar het noorden, naar het plaatsje Sra Aem. Daar verblijf ik voor twee nachten. Wederom de enige toerist in dit busje. Ik trek de aandacht van een oudere man, die zichzelf Engels heeft aangeleerd in de jaren 90. Hij was rond de 10 jaar oud toen hij ten tijden van de Rode Khmer zijn ouders moest helpen op het platteland. In de minibus worden aardig wat foto’s geschoten en naar ik mag geloven meteen gedeeld op internet. Ook raak ik aan de praat met een monnik, die toevallig ook naar die tempel gaat. Ik ben benieuwd hoe hij er heen gaat, dus die moet ik te vriend houden.

Als we bij het busstation in Preah Vihear City zijn moet ik uitstappen. Ik ben de enige en de monnik zegt me dat hij 5 kilomter verderop pas uitstapt. Op de vraag waarom komt geen antwoord en de minibus is weg. Meteen wordt mij een shared taxi aangeboden naar Sra Aem. Ja, die gaat pas weg als ie vol zit, maar wie gaat er naar een plaatsje met 4 guesthouses, een kleine markt en verder niks??? Na 10 minuten stappen 2 andere toeristen uit een busje… twee bekende toeristen. Het zijn de Britten van de trekking. Shared Taxi zit vol! Drie personen achterin, drie personen voorin (op de bijrijdersstoel kunnen er makkelijk 2 zitten!). Na een uurtje komen we aan in Sra Aem en worden afgezet bij Sok San Guesthouse. Een lange gang met denk ik wel 20 kamers aan beide kanten en ik heb de achterste kamer. En dan begint de pret… migraine. Middagje rusten en niks doen. Gelukkig heeft deze kamer een warme douche. Daar ben ik wel aan toe na al die koude douches in het oosten. Bij het guesthouse zit gelukkig een restaurant, want het is 1 kilometer naar het centrum. Dan moet je alleen die agressieve blaffende honden ontwijken, hoor ik van één van de Britten. Barking dogs don’t bite, zei ik nog maar ik heb geen idee of zij dit gezegde ook kennen…

Donderdag 8 februari 2018
De Britten hebben een dealtje gesloten met de taxichauffeur gesloten om eerst na de tempel te gaan en daarna terug naar Preah Vihear City. Ik lift mee voor een extra toelage, maar dat maakt mij niks uit. Het is 30 kilometer naar de Preah Vihear tempel. Deze tempel ligt op een berg met prachtig uitzicht, lees ik op internet. Beneden moet je een ticket kopen voor $10 en nog $5 voor transport naar de tempel… eigen vervoer is niet toegestaan. Dus achterop de motor, zonder helm en op en om het nog leuker te maken zijn er ook nog steile stukken. Oppassen dat je er niet af rolt. De tempel heb je binnen 2 uurtjes wel gezien. Het uitzicht is echt mooi, althans als het niet zo heiig is.

En de aapjes maken het ook nog gezellig. Een Chinees moet nog even van zijn verpakte snoepjes af, hup gooi maar naar die aapjes. Met de grootste moeite lukt het ze de papiertjes los te scheuren en dan lekker kauwen maar. Op het complex kom je een aantal militairen tegen. En als je naar de kant van Thailand gaat kom je nog de tekst tegen Preah Vihear Temple is our temple.

Na 2.5 uur ga ik terug. Schijnbaar was dat de tijd die je er voor mocht gebruikten, want mijn motorbikeguide was net van plan mij te komen halen. Zonder verzet spring ik achterop en gaan we met de taxi terug. Bij de markt in Sra Aem word ik afgezet, zeg ik nu wel in mijn beste Engels  Goodbye tegen de Britten en ga ik hier even rondneuzen. Maar veel rond te neuzen valt er niet. Morgen wil ik naar Anlong Veng, een uurtje rijden van hier, maar waar ik een ticket kan boeken… geen idee. In het guesthouse kijken ze me ook een beetje vragend aan. Alsof ik de eerste ben die dit ooit aan hun gevraagd heeft. Uiteindelijk reserveren ze een plek in een minibus, om 6.30 opstaan. Lekker vroeg in ieder geval. En wat ga ik de middag verder doen? Nou helemaal niks. Wat kan ik anders doen hier, is meer de vraag. Gelukkig hebben we altijd nog youtube en de warme douche. Maar om daar nou 4 uur lang onder te gaan staan...

Vrijdag 9 februari 2018

Met frisse tegenzin staan we op. De minibus wacht op mij, maar zoals gewoonlijk word het later. Om 6.50 uur stopt er een busje. Siem Reap? Nee, Anlong Veng. Dat is meteen een teken dat dit niet de goede minibus is maar voor die 3 dollar die ze vragen (ipv 5 dollar bij die andere) doe ik deze keer niet moeilijk. Onderweg stop je dan wel tig keer, maar de totale rit is maar een uurtje. Ik neem niet aan dat ze met een omweg gaan. In Anlong Veng slaap ik in BotUdomm Guesthouse, een privékamer voor $8.

Heel aardig personeel. En ze richten alle aandacht op mij, puur ook omdat ik de enige ben in dit guesthouse. Een motorbike naar de sites van de Rode Khmer zou volgens de eigenaar 20 a 25 dollar moeten kosten. Onderweg naar een restaurantje biedt een motordriver 25 dollar. Ik neem het in beraad. Tot nu toe is het mij altijd gelukt om brood te bestellen, nou hier niet. Om half tien werk ik mijn prakkie rijst met vlees naar binnen. De eigenaar spreekt Engels en volgens hem kost een motorbike rond de 17.50. Kijk, daar heb een mens wat aan. Hij gaat toevallig ook nog naar Thailand dus hij wil mij bij de grens wel afzetten. En hij regelt meteen ook even een motorbike voor 13 dollar. Kijk, daar heb een mens wat aan (zei ik dat al niet eerder?). In de auto begint de eigenaar nog even een praatje over hoe corrupt het allemaal is in Cambodja en dat de president een l*l is. Dat zei hij niet letterlijk, maar naar zijn bewoordingen is dit de 3 letterige samenvatting. Wel begrijpelijk en zover ik hoor is de hele bevolking het wel zat. Maar de oppositiepartij is vorig jaar ontbonden, nadat hun leider nauwe banden gehad schijnt te hebben met Amerika. En die hangt nu een lange gevangenisstraf boven het hoofd.

De eerste bestemming is het huis waar Pol Pot 20 jaar heeft gezeten, nadat de Rode Khmer in 1979 verstoten werd. De weg er naar toe is uitdagend (meestal bedoel ik daar mee, ongelofelijk slecht, bagger, prut etc.) niet op de laatste plaats vanwege de vele landmijnen die in deze omgeving liggen. Als hij valt liggen we en zou het kunnen dat ik in 5 delen verder moet. Of iemand moet mij als een puzzel weer in elkaar zetten. Gelukkig ken ik nog wel een puzzelfanaat. Dat huis van Pol Pot is niet anders dan een stuk beton met een schuilkelder en ik vraag me af of het de 8 kilometer over een slechte weg waard is om het te zien. Dan gaan we 8 kilometer terug naar Ta Mok’s house.

Ta Mok was ‘brother nr. 4’ en had als bijnaam de slager. En dat was niet omdat hij slager van beroep was. Hij was de leider van deze regio en mensen hadden veel sympathie voor hem, omdat hij ook scholen en andere projecten liet bouwen. Hij kon ook meedogenloos zijn en iemand zo afknallen. Kortom, toch niet iemand om een avondje mee te klaverjassen. Zijn oude huis is een museum en ik krijg een rondleiding langs de 4 foto’s die er hangen. Na 3 minuten nodig ik de motorguide uit om een colaatje te drinken en van het mooie uitzicht te genieten. Deze sights van de Rode Khmer liggen in de Dangrek Mountains en mocht het leger van Pol Pot hem nou bijna vinden dan kon hij nog altijd vluchten naar Thailand. Daar heeft ie in ieder geval over nagedacht. Het volgende plek is de meest controversiële, de begraafplaats van Pol Pot. Dat kost je ook nog eens 2 dollar.

De officiële lezing is dat hij in 1998 door een hartstilstand overleed. Maar historici sluiten ook niet uit dat hij is vergiftigd door andere leden van de Rode Khmer. Pol Pot heeft kort daarvoor een hooggeplaatst lid laten vermoorden inclusief familie en hun lichamen met trucks overreden. Ja, ik kan het niet mooier maken, dat is ook maar wat ik te horen krijg… Ik ben de enige bij dat graf helaas. Ik hoopte dat er locals aanwezig zouden zijn, want ik las dat er nog steeds veel aanhangers van de rode Khmer aanwezig zijn in deze regio. Maar raar is het wel… een graf van een massamoordenaars als bezienswaardigheid. Op de weg terug komen we langs een monument van de Rode Khmer. Ik maak er een foto van en terug in het hostel lees ik dat locals naar dat monument komen om gevallen soldaten van de Rode Khmer te eren. En voor dat monument sta ik ook nog even te glunderen op de foto, maar mijn motorguide kwam met dit idee op de proppen. Voor de late lunch ga ik eten bij de eigenaar van het restaurant die mij hielp. Wel zo aardig en sociaal van mij (ach, zo ben ik). Ik bestel iets met kip en rijst. Nou, het was niet weg te krijgen. Normaal ben ik met wat rijst altijd wel tevreden (jaja, zelfs na 6 maanden reizen), maar dit sloeg echt alles. Voor de avond eet ik wel ergens anders…

Zaterdag 10 februari 2018

Eigenlijk was het plan om vandaag naar de sights van de Rode Khmer te gaan. Maar die heb ik al gehad en nu hoef ik alleen nog naar het huis van Ta Mok in Anlong Veng. Eerst eet ik een dramatisch soppig broodje ei in een ander guesthouse. Voor de culinaire hoogstandjes is Anlong Veng not the place to be. Het huis van Ta Mok, alias de slager, is een museum waar je voor 1 dollar een uurtje kan rondhangen.

Het ligt aan het Ta Mok lake, een moeras waar je niet graag in wilt zwemmen. In het museum vind je veel foto’s en ook informatie over hoe ze naar deze plek meer toeristen kunnen trekken. Dat mag ook wel, want ik heb nog geen toerist gezien hier. Op weg naar de uitgang mag ik nog even naast de man zitten waar ik enthousiast mijn entreegeld aan betaalde. Hij wil een praatje maken, denk ik. Hij kan geen Engels, ik geen Cambodjaans. Ik las dat hij een voormalig bewaker is geweest van leden van de Rode Khmer. Nou, hier kan ik maar beter ook niet mee klaverjassen. In de middag loop ik een rondje door Anlong Veng. De rotonde is het centrale punt van deze plaats en dan kan je drie kanten op. Er is een markt en bij een bakkerij bestel ik voor een prikkie echt heerlijke lekkernijen! Ik koop ook nog even een ticket bij een busmaatschappij genaamd Rith Company. Op een schaal van 1 tot 5 scoort deze tot zeker een 1.6 volgens TripAdvisor. Maar naar Siem Reap is het maar 2 uur, dus zo slecht zal het niet zijn. En andere opties lijken niet voorradig. Wederom vroeg opstaan…

Ik loop een beetje achter met mijn verslagen, want inmiddels heb ik een weekje Thailand achter de rug en zit ik nu in Yangon, Myanmar. Maar geen paniek in de tent, het komt het komt…